Geyik muhabbeti nedir? Bu muhim soruya
sosyo-antropolojik bir yaklasim getirmek
istiyorum. Bunun icin milli
kulturumuzun derinliklerine inmek gerekecektir.Geyik
muhabbetinin mensei, geleneksel kulturumuzun vazgecilmez bir unsuru
olan
kahvehanelerimiz olsa gerektir.
Sairin
Gonul ne kahve ister ne
kahvehane
Gonul sohbet ister kahve bahane
diye andigi sohbet pek
muhtemelen geyik muhabbetidir.Benim onerim,
geyik muhabbetini kahvehane olgusundan yola cikarak
(daha dogrusu bir
kahvehaneden iceri girerek) tanimlamaktir.
Kahvehane (kisa
yazilisiyle kahve, kisa soylenisiyle kave -a uzun)
sohbetlerinin
bugunku geyik muhabbetlerinin archetype'i oldugunu dusunuyorum.Simdi
"bilimsel" yontemimize uygun olarak bazi gozlemler yapalim.
(a)
Kahvehaneler erkek mekanlaridir.
(b) Kahvehane mudavimlerinin zaman
kaygilari yoktur.
(c) Kahvehane mudavimlerinin egitim duzeyleri
toplum ortalamasi
civarindadir -yani dusuktur.Buradan
geyik muhabbetinin bazi temel ogelerini ayirt edebiliriz.
(a)
Sohbetin soylemi (rhetorik) erkekcedir. Kadinlarin bu sohbete
katildiklari
gorulmez. Ote yandan cinsel konularin ozel bir yeri yoktur.
Soylemin
erkekce olmasina ornek olarak "iktidar geyigi" gosterilebilir:
"ben
basa gecersem...", "sallandiracaksin ucunu besini...", vs.
(b)
Sohbetten beklenen somut bir fayda yoktur. Bir is yetistirilecek
degildir.
Dolayisiyle konu, -bir arkadasimizin da belirttigi gibi-
"bir
geyigin boynuzlari gibi" dallanip budaklanabilir.
(c) Sohbette
konusulanlar -Ugur Mumcu'nun keskin deyisiyle- "bilgi
sahibi olmadan
fikir sahibi" olmanin tipik -fakat zararsiz- ornekleridir.Bir
sohbetin geyik muhabbeti olup olmadigini anlamak icin soyle bir test
uygulayabiliriz:
Bu sohbet bir kahvehanede yapilsa uygun olur mu?
Evet, bu sohbet
bir kahvehane ortamina yakisiyorsa, bir geyik muhabbetidir.
Hayir,
kahvehanede boyle konusanlara millet tuhaf tuhaf bakar deniyorsa
o
bir geyik muhabbeti degildir. Baska bir tur sohbet olabilir.Milli
ozelliklerimizden olan kahvehaneler ve kahvehanelerde yaratilan
kulturun
bir parcasi olan geyik muhabbetleri network ortamina tasininca
ne
olur? Yukarida belirttigim temel ozelliklerin korundugunu dusunuyorum.
Ayrintilarda
degisme olmasi dogaldir.
Egitim duzeyinin daha yuksek olmasi cok sey
degistirmiyor, cunku
genellikle uzmani olmadigimiz alanlardan
konusuyoruz (ki bu yazi bir ornek
-gercekten de rhetorik diye bilinen
ve bu konulari inceleyen bir alan var).Geyik
muhabbetinin olumlu ozelliklerini -insanlar arasinda yakinlasma
yaratma
(bkz. sempati geyigi), dilin mizahi kullanimini gelistirme- koruyup
zaman
asimina ugramis ozelliklerini sinirlandirabilirsek milli
kulturumuze
yeni bir katkida bulunmus olacagiz. Ne de olsa artik kahvehane
mekaniyla
sinirli degiliz.Hayirli geyikler efendim.
Konu: Açıklama geyik nedir?? 
C.tesi Nis. 24, 2010 8:52 pm
